Fazla çalışma yaptırılan memura ne kadar izin verilir?
05.05.2023

Kurumumuz mecburi olarak fazla çalışma yaptırılıyor. Karşılığında da bir ücret ödeme yapılamamaktadır. Fazla çalışma karşılığı ne kadar izin kullanabiliriz?

Cevap
Sağlık-Sen     17.10.2023

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 99 uncu maddesinde " Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir.

            Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir.

            Ancak özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir.

            Bakanlar Kurulu, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka günler olarak tespit edebilir." ve "Günlük çalışma saatlerinin tesbiti" başlıklı 6111 sayılı Kanunun ile değişik 100 üncü maddesinde " Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca, illerde valiler tarafından tesbit olunur.

 Ancak engelliler için; engel durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir.

 Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri mümkündür. Bu hususa ilişkin usûl ve esaslar, Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir."hükümleri bulunmaktadır.

“Fazla çalışma ücreti” başlıklı 178. maddesinde “A) 99 ve 100 üncü maddeler hükümleri uyarınca tespit olunan günlük çalışma saatleri dışında;

a) Salgın hastalık ve tabii afetler gibi olağanüstü hallerin olması (Bu hallerin devamı süresince),

b) Fabrika, atelye, şantiye, işletme gibi yerlerde İş Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran kurumlarca hizmetin gereği olarak işçi ile birlikte çalışma saatleri ve günü dışında çalışmanın zorunlu bulunması,

hallerine münhasır olmak üzere, yapılan fazla çalışmalar ücretle karşılanır.

Yukarıda sayılan hallerde yaptırılacak fazla çalışmanın süresi ve saat başına ödenecek ücret Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir

B) Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir.

Fazla çalışmanın uygulama esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenir.

Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarına ödenecek fazla çalışma ücretleri ve diğer hususlar Başbakan tarafından onaylanacak bir talimatla tesbit edilir.”denilmektedir.

Bu 178 inci maddesinde hangi hallerde ücret karşılığı fazla çalışma yaptırılacağı ile fazla çalışma yaptırılmasına rağmen ücret ödenememesi halinde 8 saate bir gün hesabı ile izin verilmesi gerektiği ifade edilmektedir.

Mezkur hüküm uyarınca 19.2.1975 tarih ve 7/9493 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Fazla Çalışmanın Uygulama Esaslarını Gösterir Yönetmelik 13.3.1975 tarih ve 15176 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur.

Bu itibarla, Devlet memuru yaptırılan fazla çalışmadan ücretle karşılanamayan kısmı için her 8 saat için 1 gün hesabı ile izin verilmesi gerekir.

Sorular Anasayfasına Dön